Η ενότητα για τις ψηφιακές δεξιότητες και τη δημιουργία βίντεο έχει
ως στόχο να εφοδιάσει τους μαθητές και το διδακτικό προσωπικό με
ορισμένα βασικά στοιχεία σχετικά με την ψηφιοποίηση του κόσμου
μας.

Θα διερευνήσουμε την έννοια των ψηφιακών ικανοτήτων σε 360°
προσπαθώντας να υπερβούμε τον απλό ορισμό και να δούμε τι
θετικές επιπτώσεις έχουν αυτές οι δεξιότητες στη ζωή μας. Ομοίως,
θα προσπαθήσουμε να θέσουμε τα θεμέλια για μια κριτική χρήση
αυτών των ικανοτήτων προκειμένου να αποφύγουμε τις πραγματικές
αρνητικές επιπτώσεις της ψηφιοποίησης.

Μια τελευταία συνεδρία θα καλύψει το κομμάτι της δημιουργίας
βίντεο στο οποίο θα προσφερθούν χρήσιμες συμβουλές και τεχνικές
συμβουλές για την εγγραφή βίντεο.

• Να κατανοήσετε σε βάθος τι είναι οι ψηφιακές δεξιότητες και
  γιατί είναι σημαντικές.
• Να ενθαρρυνθούν οι μαθητές να προβληματιστούν σχετικά με
  τις ψηφιακές τους ικανότητες και τον τρόπο με τον οποίο
  αυτές επιδρούν και επηρεάζουν τη ζωή τους.
• Να αποκτήσει η ομάδα-στόχος γνώσεις σχετικά με τη σχέση
  μεταξύ των ψηφιακών δεξιοτήτων και των κινδύνων των
  τεχνολογιών.
• Να δοθούν κατευθυντήριες γραμμές για τη βιντεοσκόπηση.

Εκπαιδευτικοί και προσωπικό που εργάζονται στη δευτεροβάθμια
εκπαίδευση και ιδιαίτερα όσοι εργάζονται με παιδιά μεταναστών και
μειονεκτούντα παιδιά (12-18 ετών)

• Τα θέματα των ψηφιακών δεξιοτήτων θα εξεταστούν δίνοντας
  έμφαση στον κόσμο της νεολαίας και στον κόσμο του
  σχολείου.
• Ως εκ τούτου, οι μαθητές θα είναι σε θέση να διακρίνουν τις
  διάφορες ψηφιακές δεξιότητες
• Οι μαθητές θα έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των εργαλείων
  που έχουν στη διάθεσή τους και θα είναι σε θέση να
  διακρίνουν μεταξύ μιας λειτουργικής και μιας μη λειτουργικής
  χρήσης του ψηφιακού κόσμου
• Οι μαθητές θα κατανοήσουν πώς αυτές οι ψηφιακές
  δεξιότητες επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα την καθημερινή μας
  ζωή
• Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί θα αποκτήσουν τις βασικές
  δεξιότητες για την εγγραφή βίντεο και την επεξεργασία τους.

Περίγραμμα Περιεχομένου:

1. Τι είναι οι ψηφιακές ικανότητες;
2. Πώς διαμορφώνονται οι ψηφιακές ικανότητες;
3. Πώς μας επηρεάζουν και σε ποιες πτυχές της ζωής μας
επιδρούν;
4. Κατευθυντήριες γραμμές για αρχάριους βιντεοδημιουργούς;

Περιεχόμενα

1. Τι είναι οι ψηφιακές ικανότητες;

Ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων τονίζει το
θεμελιώδες δικαίωμα στην ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς
εκπαίδευση, κατάρτιση και δια βίου μάθηση. Αυτό είναι απαραίτητο
για τα άτομα να αποκτήσουν και να διατηρήσουν τις απαραίτητες
δεξιότητες για την πλήρη συμμετοχή τους στην κοινωνία και την
ομαλή μετάβαση στην αγορά εργασίας. Υπογραμμίζει επίσης το
δικαίωμα λήψης εξατομικευμένης βοήθειας για τη βελτίωση των
προοπτικών απασχόλησης ή αυτοαπασχόλησης, την πρόσβαση στην
κατάρτιση και την επανακατάρτιση, τη συνεχή εκπαίδευση και την
υποστήριξη για την αναζήτηση εργασίας. Στο επίκεντρο αυτού του
οράματος βρίσκεται η προώθηση των ικανοτήτων, η οποία
ευθυγραμμίζεται με τους ευρύτερους στόχους της δημιουργίας ενός
Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης που αξιοποιεί την εκπαίδευση και
τον πολιτισμό ως καταλύτες για την απασχόληση, την κοινωνική
ισότητα, την ενεργό συμμετοχή των πολιτών και την προώθηση της
ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Προκειμένου να διατηρηθεί το σημερινό βιοτικό επίπεδο, να
προωθηθούν υψηλά ποσοστά απασχόλησης και να ενισχυθεί η
κοινωνική συνοχή σε μια εξελισσόμενη κοινωνία και εργατικό
δυναμικό, τα άτομα πρέπει να διαθέτουν ένα σχετικό σύνολο
δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Η διευκόλυνση της πρόσβασης σε αυτές
τις δεξιότητες και ικανότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι ζωτικής
σημασίας για την προσωπική ολοκλήρωση, την ευημερία, την
απασχολησιμότητα και την κοινωνική ενσωμάτωση. Τέτοιες
προσπάθειες συμβάλλουν σημαντικά στην ενίσχυση της
ανθεκτικότητας της Ευρώπης εν μέσω ταχέων και βαθύτερων
κοινωνικών αλλαγών.

Το 2006, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της
Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσαν σύσταση σχετικά με τις βασικές
ικανότητες για τη δια βίου μάθηση. Αυτή προέτρεπε τα κράτη μέλη
να ενσωματώσουν την παροχή βασικών ικανοτήτων στις στρατηγικές
τους για τη διά βίου μάθηση, συμπεριλαμβανομένων των
προσπαθειών για την επίτευξη καθολικού αλφαβητισμού. Η σύσταση
υπογράμμισε τη σημασία της αξιοποίησης των «Βασικών ικανοτήτων
για τη δια βίου μάθηση – Ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς» ως
καθοδηγητικό εργαλείο. Από τη σύστασή της, η σύσταση αυτή έχει
χρησιμεύσει ως έγγραφο-κλειδί για τη διαμόρφωση πρωτοβουλιών
εκπαίδευσης, κατάρτισης και μάθησης προσανατολισμένων στις
ικανότητες.

• Ψηφιακή ταυτότητα: επίγνωση της διαδικτυακής παρουσίας του
  ατόμου και ικανότητα αποτελεσματικής διαχείρισής της. Αυτό
  περιλαμβάνει τη διαχείριση της φήμης και της διαδικτυακής
  παρουσίας του ατόμου
• Ψηφιακή χρήση: τη δυνατότητα χρήσης διαφορετικών συσκευών
  και συστημάτων.
• Ψηφιακή ασφάλεια: την ικανότητα να αναγνωρίζουν και να
  αποφεύγουν τους κινδύνους που συνδέονται με την ψηφιακή χρήση,
  όπως ο εντοπισμός των κινδύνων διαδικτυακού εκφοβισμού,
  ριζοσπαστικοποίησης, βίας και αισχροκέρδειας.
• Ψηφιακή ενσυναίσθηση ή ψηφιακή συναισθηματική νοημοσύνη: συναισθηματική νοημοσύνη που επιτρέπει τη συνειδητή
  αλληλεπίδραση με τους άλλους ακόμη και πίσω από μια οθόνη.
• Ψηφιακή επικοινωνία: την ικανότητα να επικοινωνούν, να
  συνεργάζονται και να γίνονται κατανοητοί μέσω της χρήσης της
  τεχνολογίας και των μέσων ενημέρωσης.
• Ψηφιακός αλφαβητισμός: η ικανότητα να βρίσκει κανείς
  πληροφορίες στο διαδίκτυο, να αξιολογεί την αξιοπιστία τους, να
  δημιουργεί το δικό του περιεχόμενο και να το μοιράζεται
  αποτελεσματικά.
• Ψηφιακά δικαιώματα: την ευαισθητοποίηση σχετικά με το
  δικαίωμα στην ελευθερία του λόγου και της σκέψης, καθώς και το
  δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, την πνευματική ιδιοκτησία και το
  αμφισβητούμενο ακόμη δικαίωμα στη λήθη.

Ας προχωρήσουμε βήμα προς βήμα, προσπαθώντας να
διασυνδέσουμε όλες αυτές τις δεξιότητες και να αξιολογήσουμε τη
σημασία τους στη σημερινή κοινωνία.

Ψηφιακή ταυτότητα είναι η ψηφιακή αναπαράσταση ενός ατόμου ή
οργανισμού σε διαδικτυακές πλατφόρμες και σε ψηφιακά
περιβάλλοντα. Αυτή η ταυτότητα μπορεί να περιλαμβάνει ένα ευρύ
φάσμα πληροφοριών, όπως όνομα, διεύθυνση ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου, όνομα χρήστη, εικόνα προφίλ, βιογραφικά στοιχεία,
ενδιαφέροντα, διαδικτυακές δραστηριότητες και άλλα.

Οι λόγοι για τους οποίους η ψηφιακή ταυτότητα έχει καταστεί μια
σημαντική ψηφιακή δεξιότητα είναι πολλαπλοί- με την αυξανόμενη
χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και την
τελειοποίηση της λεγόμενης δεξιότητας ψηφιακής χρήσης, οι
άνθρωποι πρέπει να είναι σε θέση να διαχειρίζονται αποτελεσματικά
τις διαδικτυακές τους ταυτότητες, εξασφαλίζοντας τη συνέπεια, την
ακρίβεια και την ασφάλεια των πληροφοριών που μοιράζονται.

Επιπλέον, η ψηφιακή ταυτότητα έχει επίσης σημαντικές κοινωνικές
επιπτώσεις, καθώς επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άλλοι
αντιλαμβάνονται ένα άτομο στο διαδίκτυο. Η διατήρηση μιας
ασφαλούς ψηφιακής ταυτότητας είναι ζωτικής σημασίας για την
προστασία των προσωπικών και οικονομικών δεδομένων του ατόμου
από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, απάτη και παραβίαση της
ιδιωτικής ζωής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η απόκτηση αυτού
που συνήθως αναφέρεται ως ψηφιακή ασφάλεια και προστασία
είναι απαραίτητη.

Η καλά διαχειριζόμενη ψηφιακή ταυτότητα μπορεί να προωθήσει την
ενεργό συμμετοχή στην ψηφιακή κοινωνία, επιτρέποντας στους
ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες, να
συμμετέχουν σε εικονικές κοινότητες, να ασχολούνται με την
επαγγελματική δικτύωση και πολλά άλλα.

Σήμερα, στον ολοένα και πιο δικτυωμένο και ψηφιοποιημένο κόσμο
στον οποίο ζούμε, οι ψηφιακές δεξιότητες δεν είναι πλέον απλώς
προαιρετικές, αλλά έχουν καταστεί απαραίτητες για την επιτυχή
πλοήγηση στην πολυπλοκότητα της ψηφιακής μας πραγματικότητας.

Η ψηφιακή ενσυναίσθηση ή ψηφιακή συναισθηματική νοημοσύνη
παίζει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση ότι οι διαδικτυακές μας
αλληλεπιδράσεις είναι αυθεντικές και ουσιαστικές. Αυτή η μορφή
συναισθηματικής νοημοσύνης μας επιτρέπει να κατανοούμε και να
σεβόμαστε τα συναισθήματα των άλλων, ακόμη και πίσω από μια
οθόνη, προωθώντας έτσι τη γνήσια και με σεβασμό ανθρώπινη
σύνδεση.

Επιπλέον, η ψηφιακή επικοινωνία είναι απαραίτητη για τη
διευκόλυνση της συνεργασίας και της ανταλλαγής ιδεών σε ένα
διαδικτυακό περιβάλλον. Η ικανότητα να εκφράζεται κανείς με
σαφήνεια, να ακούει ενεργά και να επικοινωνεί αποτελεσματικά
μέσω της χρήσης της τεχνολογίας και των μέσων είναι θεμελιώδης
για την επιτυχία των ψηφιακών μας αλληλεπιδράσεων.

Ωστόσο, για την πλήρη συμμετοχή στην ψηφιακή κοινωνία είναι
επίσης απαραίτητη η επαρκής ψηφιακή παιδεία. Αυτό περιλαμβάνει
την ικανότητα να βρίσκει κανείς πληροφορίες στο διαδίκτυο, να
αξιολογεί την αξιοπιστία τους και να δημιουργεί περιεχόμενο με
ακρίβεια και υπευθυνότητα. Μόνο έτσι μπορούμε να είμαστε
ενήμεροι και ενημερωμένοι για τα θέματα που μας ενδιαφέρουν και
να συνεισφέρουμε ουσιαστικά στον διαδικτυακό δημόσιο διάλογο.

Τέλος, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα ψηφιακά μας
δικαιώματα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε το δικαίωμά μας στην
ελευθερία της έκφρασης και της σκέψης στο διαδίκτυο, καθώς και τα
δικαιώματά μας στην ιδιωτική ζωή και την πνευματική ιδιοκτησία.
Ταυτόχρονα, πρέπει να έχουμε κατά νου το ζήτημα του δικαιώματος
στη λήθη, το οποίο συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης
καθώς πλοηγούμαστε στον ψηφιακό κόσμο.

Συνοψίζοντας, η ψηφιακή ενσυναίσθηση, η ψηφιακή επικοινωνία, ο
ψηφιακός αλφαβητισμός και η επίγνωση των ψηφιακών
δικαιωμάτων αποτελούν βασικές δεξιότητες για την ασφαλή,
υπεύθυνη και ουσιαστική πλοήγηση στον ολοένα και πιο ψηφιακό
κόσμο μας. Η επένδυση στην απόκτηση και την ανάπτυξή τους όχι
μόνο θα βελτιώσει τη διαδικτυακή μας εμπειρία αλλά και θα
συμβάλει στην οικοδόμηση μιας πιο περιεκτικής, δίκαιης και με
σεβασμό ψηφιακής κοινωνίας για όλους.

Εμβαθύνοντας περισσότερο στην παιδεία των μέσων ενημέρωσης,
γίνεται φανερό πόσο κρίσιμη είναι αυτή η πτυχή του ψηφιακού
κόσμου για τις νεότερες γενιές.

Πράγματι, μεταξύ όλων των διαφόρων δεξιοτήτων που συζητήθηκαν
προηγουμένως, η έννοια του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης
και στην πληροφόρηση (MIL) έχει γίνει κοινά αποδεκτή και
εφαρμόζεται από την UNESCO, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το
Συμβούλιο της Ευρώπης, μεταξύ άλλων, για να ενισχύσει την ιδέα της
αλληλεπίδρασης των δεξιοτήτων όσον αφορά την πληροφόρηση σε
γενικές γραμμές και ειδικότερα στον τομέα των μέσων ενημέρωσης.

Ο γραμματισμός στα μέσα ενημέρωσης περιλαμβάνει όχι μόνο την
ικανότητα χρήσης των μέσων ενημέρωσης και κατανόησης του
περιεχομένου τους, αλλά και την ικανότητα κριτικής ανάλυσης των
πληροφοριών που μεταδίδονται μέσω αυτών- καλύπτει όλο το
φάσμα των γνωστικών, συναισθηματικών και κοινωνικών ικανοτήτων
που περιλαμβάνουν τη χρήση κειμένων, εργαλείων και τεχνολογιώνδεξιότητες κριτικής σκέψης και ανάλυσης- την πρακτική της
σύνθεσης και του σχετικισμού των μηνυμάτων- την ικανότητα
προβληματισμού και ηθικής σκέψης- καθώς και την ενεργό
συμμετοχή μέσω της ομαδικής εργασίας και της συνεργασίας.

Σε μια εποχή όπου βομβαρδιζόμαστε διαρκώς με ένα ευρύ φάσμα
πληροφοριών από πολλαπλές πηγές, είναι απαραίτητο οι νέοι να
αναπτύξουν ισχυρές δεξιότητες γραμματισμού στα μέσα
επικοινωνίας για να περιηγηθούν στον ψηφιακό κόσμο με ασφάλεια
και συνείδηση.

Οι νέες γενιές πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνουν μεταξύ
αυθεντικών και ψευδών ειδήσεων, να κατανοούν πώς τα μέσα
ενημέρωσης επηρεάζουν τις απόψεις και τις αντιλήψεις και να
αξιολογούν κριτικά το περιεχόμενο που καταναλώνουν στο
διαδίκτυο. Αυτές οι δεξιότητες όχι μόνο θα τους βοηθήσουν να
αποφύγουν τη διάδοση της παραπληροφόρησης και των ψευδών
ειδήσεων, αλλά και να αναπτύξουν μια βαθύτερη και πιο κριτική
κατανόηση του κόσμου γύρω τους.

Επιπλέον, ο γραμματισμός στα μέσα ενημέρωσης είναι σημαντικός
για την προώθηση της ενεργού και υπεύθυνης συμμετοχής στην
ψηφιακή κοινωνία. Οι νέοι που διαθέτουν δεξιότητες γραμματισμού
στα μέσα ενημέρωσης είναι πιο πιθανό να συμμετάσχουν στο
δημόσιο διάλογο, να εκφράσουν τις απόψεις τους με τεκμηριωμένο
τρόπο και να χρησιμοποιήσουν δημιουργικά τα μέσα ενημέρωσης για
την προώθηση της κοινωνικής αλλαγής.

Τα αυξανόμενα επίπεδα υποκίνησης μίσους, ξενοφοβίας και
επιθέσεων με στόχο πρόσφυγες ή άτομα διαφορετικών θρησκειών,
εθνοτήτων και χρώματος δέρματος τροφοδοτούνται από στερεότυπα
που προπαγανδίζονται μέσω κατασκευασμένων στατιστικών
στοιχείων, λαϊκιστικής ρητορικής και μεροληπτικών αναφορών των
μέσων ενημέρωσης που δεν ανταποκρίνονται στα δημοσιογραφικά
πρότυπα. Αυτά τα στοιχεία συμβάλλουν σε ένα τοξικό περιβάλλον, το
οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω Γραμματισμού στα μέσα
μαζικής ενημέρωσης και πληροφόρησης. Ορισμένες γνώσεις και
δεξιότητες καθίστανται ιδιαίτερα κρίσιμες για τον εντοπισμό και την
αντιμετώπιση της διαδικτυακής ρητορικής μίσους. Ο Γραμματισμός
στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και πληροφόρησης χρησιμεύει ως
σημαντική εκπαιδευτική στρατηγική, παρέχοντας μια δομημένη και
συνεχή απάντηση στη ρητορική μίσους. Λειτουργεί ως αντίβαρο στην
πολυπλοκότητα των αποφάσεων για την απαγόρευση ή τη
λογοκρισία διαδικτυακού περιεχομένου ή στο χρόνο και τους πόρους
που απαιτούνται για να αποδώσουν απτά αποτελέσματα οι νομικές
ενέργειες. Πολυάριθμες πρωτοβουλίες χρησιμοποιούν το
Γραμματισμό στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και πληροφόρησης ως
εργαλείο για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους, με κοινή
έμφαση στην καλλιέργεια δεξιοτήτων κριτικής σκέψης και ηθικά
αναστοχαστικής χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης,
βασισμένης στις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για την
αντιμετώπιση της εξάπλωσης της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο.

Οι ικανότητες που σχετίζονται με το Γραμματισμό στα μέσα μαζικής
ενημέρωσης και πληροφόρησης μπορούν να ενδυναμώσουν τα
άτομα να αναγνωρίζουν και να αμφισβητούν το διαδικτυακό
περιεχόμενο μίσους, να κατανοούν τις υποκείμενες υποθέσεις, τις
προκαταλήψεις και τα στερεότυπα και να αναπτύσσουν
επιχειρήματα που να τα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά.

Συνεπώς, η επένδυση στην παιδεία των μέσων ενημέρωσης των
νεότερων γενεών είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι
διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να περιηγηθούν στον
συνεχώς εξελισσόμενο ψηφιακό κόσμο με ασφάλεια, κριτική και
συνειδητή σκέψη.

3. Πώς μας επηρεάζουν και σε ποιες πτυχές της ζωής μας
επιδρούν;

Οι ψηφιακές δεξιότητες είναι απαραίτητες στον σύγχρονο κόσμο που
ζούμε, επηρεάζοντας θετικά αλλά και αρνητικά την εμπειρία ζωής
που βιώνουμε καθημερινά και τις συνήθειές μας. Οι επιπτώσεις που
έχει ο ψηφιακός κόσμος στην καθημερινότητά μας έχουν πράγματι
πολύ μεγάλο αντίκτυπο, αγγίζοντας όλους τους προσωπικούς και
κοινωνικούς τομείς των ανθρώπων, από το σχολείο μέχρι την
εργασία και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ατόμων. 

Όπως κάθε διαδεδομένη επανάσταση, η εξάπλωση της ψηφιακής
τεχνολογίας στη ζωή μας έχει επιφέρει τόσο θετικές και ευεργετικές
όσο και αρνητικές επιπτώσεις. Η έλευση της ψηφιακής τεχνολογίας
έχει, στην πραγματικότητα, αναμφίβολα φέρει επανάσταση στον
τρόπο με τον οποίο ζούμε, εργαζόμαστε και αλληλεπιδρούμε με τον
κόσμο γύρω μας.

Θετικά, οι ψηφιακές δεξιότητες επιτρέπουν στα άτομα να έχουν
πρόσβαση σε πληθώρα πληροφοριών και πόρων, διευκολύνοντας τη
μάθηση, την επίλυση προβλημάτων και την παραγωγικότητα. Για
παράδειγμα, οι φοιτητές μπορούν να έχουν πρόσβαση σε
διαδικτυακό εκπαιδευτικό υλικό και εργαλεία για να βελτιώσουν τη
μαθησιακή τους εμπειρία, ενώ οι επαγγελματίες μπορούν να
αξιοποιήσουν ψηφιακές πλατφόρμες για εργασία εξ αποστάσεως.

Επιπλέον, τα ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας επιτρέπουν στους
ανθρώπους να παραμένουν συνδεδεμένοι με φίλους, συγγενείς και
συναδέλφους ανεξάρτητα από τη γεωγραφική απόσταση,
ενισχύοντας τις κοινωνικές σχέσεις και τα δίκτυα υποστήριξης.
Επιπλέον, η ψηφιακή επανάσταση έχει ενθαρρύνει την καινοτομία
και την οικονομική ανάπτυξη, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για
επιχειρηματικότητα, δημιουργία θέσεων εργασίας και οικονομική
ανάπτυξη.

Η ψηφιοποίηση έχει εκδημοκρατίσει την πρόσβαση σε πληροφορίες
και πόρους, δίνοντας τη δυνατότητα στα άτομα να επιδιώξουν την
εκπαίδευση, την επιχειρηματικότητα και την προσωπική τους
ανάπτυξη, ανεξάρτητα από γεωγραφικά ή κοινωνικοοικονομικά
εμπόδια.

Ωστόσο, η διάχυτη παρουσία των ψηφιακών τεχνολογιών επιφέρει
επίσης αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή των ατόμων. Η υπερβολική
χρήση ψηφιακών συσκευών και πλατφορμών μπορεί να οδηγήσει σε
ζητήματα όπως ο ψηφιακός εθισμός, η μειωμένη διάρκεια προσοχής
και η μειωμένη αλληλεπίδραση πρόσωπο με πρόσωπο. Επιπλέον, η
διάδοση της παραπληροφόρησης και της διαδικτυακής
παρενόχλησης εγκυμονεί κινδύνους για την ψυχική υγεία και την
ευημερία. Επιπλέον, προκύπτουν ανησυχίες σχετικά με την
προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ασφάλεια των δεδομένων,
καθώς τα άτομα μοιράζονται προσωπικές πληροφορίες και
συμμετέχουν σε διαδικτυακές συναλλαγές.

Αν και οι ψηφιακές δεξιότητες ανοίγουν νέους δρόμους και
προσφέρουν αμέτρητες ευκαιρίες, είναι σημαντικό να μην
αγνοήσουμε τις προκλήσεις που ενέχει ο ψηφιακός κόσμος. Μόνο με
την καλλιέργεια του ψηφιακού αλφαβητισμού και μιας υπεύθυνης
ψηφιακής συμπεριφοράς μπορούμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρο
τα οφέλη της τεχνολογίας, αποφεύγοντας παράλληλα τις αρνητικές
επιπτώσεις της.

Στο σχολικό περιβάλλον, οι ψηφιακές δεξιότητες αποτελούν πυξίδα
για την εξατομικευμένη μάθηση. Παρέχοντας στους μαθητές τα
εργαλεία να εξερευνούν γνώσεις με τον δικό τους ρυθμό και βάσει
των προσωπικών τους ενδιαφερόντων, ενισχύουμε την αυτονομία
τους και καλλιεργούμε την κριτική τους σκέψη.

Οι ψηφιακές δεξιότητες δίνουν στους μαθητές πρόσβαση σε ένα
ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών πόρων στο διαδίκτυο, όπως ψηφιακά
βιβλία, εκπαιδευτικά βίντεο, διαδικτυακά μαθήματα και
διαδραστικές πλατφόρμες μάθησης. Αυτό επεκτείνει τις ευκαιρίες
μάθησης πέρα από την παραδοσιακή τάξη και επιτρέπει στους
μαθητές να προσαρμόσουν τη διαδρομή μάθησής τους σύμφωνα με
τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους.

Επιπλέον, οι ψηφιακές δεξιότητες επιτρέπουν στους μαθητές να
επικοινωνούν εύκολα με τους εκπαιδευτικούς, τους συμμαθητές τους
και άλλα άτομα που εμπλέκονται στην εκπαίδευση μέσω email, chat,
βιντεοσυνδιασκέψεων και πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό
ενισχύει τη συνεργασία και την ανταλλαγή ιδεών, βελτιώνοντας έτσι
τη μάθηση και την ενεργή συμμετοχή των μαθητών.

Μια άλλη θετική πλευρά είναι ότι οι μαθητές μπορούν να
χρησιμοποιούν τις ψηφιακές δεξιότητές τους για να δημιουργούν και
να μοιράζονται εκπαιδευτικό περιεχόμενο, όπως παρουσιάσεις,
βίντεο, blogs και πολυμεσικά έργα (πολλά από τα χρήσιμα εργαλεία
για αυτό αναφέρονται στην ενότητα “Πόροι & Παραδείγματα” αυτής
της μονάδας). Αυτό όχι μόνο αναπτύσσει τις δεξιότητές τους στην
επικοινωνία και τη δημιουργικότητα, αλλά τους προετοιμάζει επίσης
για έναν κόσμο όπου η παραγωγή και η κοινή χρήση ψηφιακού
περιεχομένου είναι όλο και πιο σημαντικές.

Οι ψηφιακές δεξιότητες εξοπλίζουν τους μαθητές με τα απαραίτητα
εργαλεία για να πλοηγούνται στον πλούτο των πληροφοριών του
διαδικτύου, αναπτύσσοντας παράλληλα την κριτική τους σκέψη.

Μέσω της αξιολόγησης της αξιοπιστίας των διαφόρων πηγών, οι
μαθητές αποκτούν την ικανότητα να διακρίνουν τα γεγονότα από τις
φήμες και να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα των πληροφοριών.

Σε συνδυασμό με αυτό, είναι απαραίτητο να αναδείξουμε την κριτική
σκέψη που απαιτείται για την αποτελεσματική χρήση των ψηφιακών
εργαλείων. Η αυξανόμενη παρουσία μας στο διαδίκτυο, μέσω των
κοινωνικών δικτύων και άλλων πλατφορμών, μπορεί να οδηγήσει σε
απώλεια ελέγχου των προσωπικών μας δεδομένων, εάν δεν
διαθέτουμε τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες. Η γνώση και η
κατανόηση των τρόπων προστασίας του απορρήτου μας στο
ψηφιακό περιβάλλον αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της
ψηφιακής μας επάρκειας.

Η ψηφιακή επάρκεια είναι κεντρική για την προσαρμογή στις
συνεχείς εξελίξεις της τεχνολογίας. Η ικανότητα να αξιοποιούμε τα
ψηφιακά εργαλεία αποτελεί πλεονέκτημα σε έναν κόσμο όπου η
τεχνολογία διεισδύει σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Αντίθετα, η
έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό
από νέες ευκαιρίες και περιορισμούς στην προσωπική και
επαγγελματική μας ανάπτυξη.

Τα ψηφιακά δίκτυα, παρά τις προκλήσεις που ενέχουν, αποτελούν
αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης κοινωνίας. Παρέχουν πρόσβαση
σε πληθώρα πληροφοριών και ευκαιριών για επικοινωνία και
συνεργασία. Ωστόσο, η αποτελεσματική χρήση τους προϋποθέτει την
ανάπτυξη κριτικής σκέψης και την κατανόηση των πιθανών κινδύνων.

4. Οδηγίες για Αρχάριους Δημιουργούς Βίντεο

Αυτός ο Οδηγός παρέχει σε μαθητές και εκπαιδευτικούς βασικές
οδηγίες για το πώς να καταγράφουν Ηχητικό ή Video Journal,
χρησιμοποιώντας συσκευές όπως smartphones, tablets, κ.λπ.

Ας ξεκινήσουμε με τις βασικές τεχνικές οδηγίες

Πράγματα που πρέπει να θυμάστε 

Καθορίστε τους τύπους των πόρων που θα συμπεριληφθούν (π.χ.
άρθρα, βίντεο, πρότυπα).

• Δοκιμάστε τις ψηφιακές σας δεξιότητες! https://europa.eu/europass/digitalskills/screen/questionnaire/
  generic
• Ιστοσελίδες/Εφαρμογές όπου μπορείτε να δημιουργήσετε
  βίντεο και παρουσιάσεις
• To Canva είναι μια διαδικτυακή εφαρμογή επεξεργασίας
  προτύπων για τη δημιουργία γραφικών μέσων κοινωνικής
  δικτύωσης και παρουσιάσεων.
• To Mentimeter είναι μια δωρεάν διαδραστική πλατφόρμα
  παρουσιάσεων.
• To Powtoon είναι ένα εύχρηστο λογισμικό κινούμενων σχεδίων
  που σας βοηθά να δημιουργείτε εντυπωσιακά κινούμενα
  βίντεο για τις εκπαιδευτικές σας διαδικασίες και τα μαθήματα
  eLearning. Τα “Powtoons” είναι βίντεο που δημιουργούνται με
  το λογισμικό του Powtoon. Μπορείτε εύκολα να προσθέσετε
  χαρακτήρες, σκηνικά και σκηνές για να αφηγηθείτε την
  ιστορία σας.
• To Prezi είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο για τη δημιουργία
  παρουσιάσεων. Είναι παρόμοιο με άλλο λογισμικό
  παρουσιάσεων όπως το Microsoft PowerPoint, αλλά
  προσφέρει ορισμένες μοναδικές λειτουργίες που το καθιστούν
  μια καλή εναλλακτική.
• To Runway είναι ένα επαναστατικό εργαλείο που χρησιμοποιεί
  τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργεί βίντεο επαγγελματικής
  ποιότητας.
• To Rowshort Είναι μια πλατφόρμα δημιουργίας βίντεο που
  βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη και μετατρέπει το κείμενο
  σε κινούμενα εξηγητικά βίντεο.

Ιστοσελίδες όπου μπορείτε να βρείτε υλικό που δεν
προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα:

• Pixabay
• Pexels

1. Πληροφορία: αλήθεια ή ψέμα?

Μαθησιακοί
Στόχοι

Αυτή η δραστηριότητα στοχεύει στην αξιολόγηση της ικανότητας των
μαθητών να διακρίνουν μεταξύ ακριβών και ανακριβών
πληροφοριών που βρίσκονται στο διαδίκτυο, ενισχύοντας τις
δεξιότητές τους στην κριτική αξιολόγηση των πηγών.

Μπορεί να διεξαχθεί από έναν εκπαιδευτικό, έναν εκπαιδευτή ή
ακόμα και από έναν ίδιο τον μαθητή.

– Διάρκεια: 60/70 λεπτά

Υλικά ή εργαλεία

• Υπολογιστής με πρόσβαση στο διαδίκτυο
• Τετράδια και στυλό για σημειώσεις
• Προβολέας ή λευκός πίνακας για παρουσίαση

Οδηγίες

Εισαγωγή (10 λεπτά):

Ξεκινήστε το μάθημα εξηγώντας τη σημασία της κριτικής
αξιολόγησης των πληροφοριών που βρίσκονται στο διαδίκτυο.

Συζητήστε τους κινδύνους που σχετίζονται με τη διάδοση ψευδών ή
παραπλανητικών πληροφοριών, όπως τη διάδοση μη
επιβεβαιωμένων ειδήσεων για πολιτικά ή επιστημονικά ζητήματα.

Κοινοποιήστε μερικά παραδείγματα ψευδών ειδήσεων ή
πληροφοριών που έχουν γίνει viral στο διαδίκτυο.

Πρακτική δραστηριότητα (30 λεπτά):

Βήμα 1: Χωρίστε την τάξη σε ομάδες των 3-4 μαθητών και δώστε σε
κάθε ομάδα ένα διαφορετικό θέμα για να ερευνήσουν στο διαδίκτυο.

Βήμα 2: Δώστε στους μαθητές τον απαραίτητο χρόνο για να
διεξάγουν έρευνα στο διαδίκτυο για το ανατεθέν θέμα, ζητώντας
τους να βρουν τουλάχιστον τρεις διαφορετικές πηγές πληροφόρησης.

Βήμα 3: Κάθε ομάδα πρέπει να σημειώνει τις πληροφορίες που
βρήκε και να αξιολογεί κριτικά την αξιοπιστία και την ακρίβειά τους,
επικεντρώνοντας σε δείκτες όπως η πηγή, η φήμη του ιστότοπου, η
ημερομηνία δημοσίευσης και η παρουσία παραπομπών ή
εξωτερικών πηγών.

Βήμα 4: Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα φύλλο
εργασίας για να οργανώσουν τα ευρήματά τους και τις αξιολογήσεις
των πηγών.

! Μπορούν να χρησιμοποιήσουν μία από τις προτεινόμενες
πλατφόρμες για να δημιουργήσουν μια παρουσίαση !

Παρουσίαση αποτελεσμάτων (20 λεπτά):

Βήμα 4: Κάθε ομάδα παρουσιάζει τις πληροφορίες που βρήκε και
συζητά την αξιολόγηση των πηγών που χρησιμοποίησε.

Βήμα 5: Οι μαθητές πρέπει να εξηγήσουν τα κριτήρια που
χρησιμοποίησαν για να καθορίσουν την αξιοπιστία των πληροφοριών
και να μοιραστούν τυχόν σημάδια προειδοποίησης που εντόπισαν.

Βήμα 6: Τα υπόλοιπα μέλη της τάξης ενθαρρύνονται να κάνουν
ερωτήσεις και να σχολιάσουν τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται.

Τελική συζήτηση (10 λεπτά):

σύντομη επανάληψη των πιο σημαντικών σημείων του μαθήματος.

Ζητήστε από τους μαθητές να προβληματιστούν σχετικά με τις
προκλήσεις που αντιμετώπισαν στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας των
πληροφοριών στο διαδίκτυο και πώς μπορούν να βελτιώσουν τις
δεξιότητές τους στην κριτική αξιολόγηση των πηγών.

Προτεινόμενα κείμενα για την αναγνώριση των fake news:

• How to spot fake news
• How to identify fake news
• How to spot when a news is fake

2. Γίνε δημιουργός βίντεο!!

Μαθησιακοί
στόχοι

Προσπαθήστε να εμπλέξετε τους μαθητές και τους
εκπαιδευτικούς σε ένα πρακτικό εργαστήριο δημιουργίας
βίντεο για την ανάπτυξη δεξιοτήτων στην παραγωγή
εκπαιδευτικών βίντεο, προωθώντας τη δημιουργικότητα, την
επικοινωνία και τη συνεργασία.
– Διάρκεια: 80/90 λεπτά

Συσκευές για video recording (smartphones, cameras, tablets,
etc.)

Υπολογιστής με πρόγραμμα επεξεργασίας βίντεο

Χαρτί και στυλό για σχεδιασμό

Φύλλα αξιολόγησης βίντεο

Εισαγωγή (10 λεπτά):

Παρουσιάστε τη δραστηριότητα σε μαθητές και
εκπαιδευτικούς εξηγώντας τη σημασία της παραγωγής βίντεο
στο πλαίσιο της εκπαίδευσης και της ψηφιακής επικοινωνίας.

Περιγράψτε τους στόχους του εργαστηρίου και συζητήστε εν
συντομία τις βασικές έννοιες της παραγωγής βίντεο.

2. Σχεδιασμός video (20 λεπτά):

Χωρίστε τους συμμετέχοντες σε ομάδες (μπορείτε να
δημιουργήσετε μικτές ομάδες μαθητών και εκπαιδευτικών)
και αναθέστε τους ένα θέμα ή μια θεματική ενότητα για το
βίντεο.

Κάθε ομάδα θα σχεδιάσει το βίντεό της, καθορίζοντας την
αφηγηματική δομή, το κύριο περιεχόμενο και τα οπτικά
στοιχεία που θα συμπεριλάβει.

3. Βιντεοσκόπηση (30 λεπτά):

• Δώστε στις ομάδες τις συσκευές βιντεοσκόπησης και
  αφήστε τις να αρχίσουν να καταγράφουν υλικό για το
  εκπαιδευτικό τους βίντεο.
• Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί θα συνεργαστούν για τη
  δημιουργία του περιεχομένου του βίντεο, δίνοντας
  προσοχή στην ποιότητα των λήψεων και του ήχου.

4. Επεξεργασία βίντεο (20 λεπτά):

• Μεταφέρετε το βιντεοσκοπημένο υλικό στους
  υπολογιστές και καθοδηγήστε τους συμμετέχοντες στη
  χρήση του λογισμικού επεξεργασίας βίντεο.

5. Παρουσίαση βίντεο (5 λεπτά ανά βίντεο)

Κάθε ομάδα θα παρουσιάσει το εκπαιδευτικό της βίντεο στην
τάξη, μοιραζόμενη τη δουλειά της και εξηγώντας το κύριο
μήνυμα.

Μετά από κάθε παρουσίαση, ενθαρρύνετε μια σύντομη
συζήτηση στην τάξη όπου οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί
μπορούν να παρέχουν ανατροφοδότηση και προβληματισμούς
σχετικά με τα βίντεο των άλλων ομάδων.

Μαθησιακοί στόχοι

Εμπλέξτε τους μαθητές σε μια διασκεδαστική και διαδραστική
δραστηριότητα που αξιοποιεί τις ψηφιακές τους δεξιότητες, ενώ
παράλληλα ενθαρρύνει την ομαδική εργασία και τη δημιουργικότητα.

Υλικά ή εργαλεία

Συσκευές για εγγραφή βίντεο ή λήψη φωτογραφιών (smartphones,
cameras, tablets, etc.)

• κατάλογος αντικειμένων ή εργασιών που σχετίζονται με
• ψηφιακές δεξιότητες και τεχνολογία
• Δημιουργικότητα

Οδηγίες

Ενημερώστε τους μαθητές ότι θα συμμετάσχουν σε ένα ψηφιακό κυνήγι
θησαυρού.

Σε κάθε ομάδα θα δοθεί ένας κατάλογος αντικειμένων ή εργασιών που θα
πρέπει να βρουν ή να ολοκληρώσουν χρησιμοποιώντας τις ψηφιακές
τους συσκευές εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.
Τονίστε ότι οι ομάδες πρέπει να συνεργαστούν και να χρησιμοποιήσουν
δημιουργικά τις ψηφιακές τους δεξιότητες για να ολοκληρώσουν τις
προκλήσεις.

Δημιουργήστε έναν κατάλογο αντικειμένων ή εργασιών που σχετίζονται
με τις ψηφιακές δεξιότητες και την τεχνολογία.

Παραδείγματα:

• Τραβήξτε μια selfie με έναν άγνωστο.
• Βρείτε ένα meme που σχετίζεται με το θέμα και
  μοιραστείτε το με την υπόλοιπη τάξη.
• Ηχογραφήστε ένα σύντομο βίντεο που εξηγεί πώς
  να εκτελέσετε μια απλή εργασία (π.χ. να δέσετε τα
  κορδόνια των παπουτσιών σας, να φτιάξετε ένα
  χάρτινο αεροπλανάκι).
• Βρείτε ένα tutorial στο YouTube για ένα θέμα που
  έχει επιλέξει ο συντονιστής και συνοψίστε το σε
  μια πρόταση.
• Φωτογραφήστε ένα ενδιαφέρον ορόσημο κοντά στο
  σχολείο και χαρακτηρίστε το.
• Βρείτε ένα fun fact σχετικά με την τεχνολογία και
  μοιραστείτε το με την ομάδα.

Προσαρμόστε τη λίστα ανάλογα με την ηλικία και τα ενδιαφέροντα των
μαθητών.

Ξεκινήστε το κυνήγι θησαυρού:

➔ Ορίστε χρονικό όριο (π.χ. 15 λεπτά) και δώστε εντολή στις
ομάδες να ξεκινήσουν το κυνήγι θησαυρού
➔ Ενθαρρύνετε τις ομάδες να είναι δημιουργικές, να χρησιμοποιούν
αποτελεσματικά τις ψηφιακές τους δεξιότητες και να
διασκεδάζουν κατά την ολοκλήρωση των προκλήσεων.

Μόλις λήξει το χρονικό όριο, συγκεντρώστε όλες τις ομάδες μαζί.
Ζητήστε από κάθε ομάδα να μοιραστεί τις εμπειρίες της και τα
αντικείμενα/εργασίες που ολοκλήρωσε.
Συντονίστε μια σύντομη συζήτηση σχετικά με τις προκλήσεις που
αντιμετωπίστηκαν, τις στρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν και τις
ψηφιακές δεξιότητες που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του
κυνηγιού θησαυρού.