Το πρόγραμμαARISE,
με κωδικό έγκρισης από το ΙΚΥ: ERASMUS+2021-1-EL01-KA220-SCH 000032598, είναι πρόγραμμα ERASMUS+ , και εντάσσεται στις δράσεις KA220-SCH που αφορούν συμπράξεις συνεργασίας με εστίαση στη σχολική εκπαίδευση. Συντονιστής και επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος για το ARISE είναι το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Στόχος του προγράμματος είναι αφενός η ενίσχυση των προσπαθειών ένταξης των μαθητών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σχολική τάξη και αφετέρου η ανάπτυξη της ενεργούς πολιτειότητας και του επιχειρηματικού πνεύματος των μαθητών. Το πρόγραμμα ARISE εστιάζει τόσο στις δυσκολίες που αφορούν στην ακαδημαϊκή επίδοση των μαθητών, όσο και στις δυσκολίες ένταξης στη σχολική τάξη και σχολική ζωή. Οι μαθητές αυτοί μπορεί να είναι Έλληνες, μετανάστες 1ης ή 2ης γενιάς, και πρόσφυγες.
Το πλαίσιο:
Βασική αρχή του προγράμματος ARISE είναι ότι η διασφάλιση ισότητας στην εκπαίδευση δεν απλώς ζήτημα κοινωνικής επιταγής αλλά επίσης τρόπος διασφάλισης αποτελεσματικότερης χρήσης πόρων, και απόκτησης των απαραίτητων γνώσεων και ικανοτήτων για την οικονομική ανάπτυξη και τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής (Schleicher, 2018) 1 . Η έρευνα των Hanushek και Woessman (2015) 2 έδειξε ότι εάν κάθε δεκαπερντάχρονος μαθητής έφτανε στο δεύτερο επίπεδο γραμματισμού της PISA μέχρι το 2030 τα οφέλη από την οικονομική και αειφόρο ανάπτυξη θα ήταν τεράστια. Έρευνες έχουν δείξει ότι η πρόσβαση στην εκπαίδευση και οι μεταβάσεις κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου επηρεάζονται από παραμέτρους κοινωνικής ανισότητας όπως η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, η κοινωνική τάξη, το φύλλο και η «εθνότητα». Η διασφάλιση ποιοτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης παραμένει πρόκληση για πολλές χώρες ενώ παράλληλα το εκπαιδευτικό χάσμα εξακολουθεί να υπάρχει.
Σκοποί και στόχοι:
Ο γενικός σκοπός του προγράμματος είναι η ανάπτυξη,εφαρμογή και διάχυση μιας προληπτικής προσέγγισης σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μέσα από τη συμμετοχή και τη συνεργασία πολλών εταίρων, τη διεπιστημονική προσέγγιση, και τη μάθηση μέσω project.
Ο γενικός σκοπός επιμερίζεται σε δύο διακριτούς στόχους:
α) την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών μονάδων και των εκπαιδευτικών στην αντιμετώπιση προκλήσεων που σχετίζονται με τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη στο μαθησιακό περιβάλλον, και
β) την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης, την ενδυνάμωση μειονεκτούντων μαθητών, και την προώθηση της ενεργού πολιτειότητας και της επιχειρηματικότητας των μαθητών.
Οι ειδικοί στόχοι του ARISE είναι:
1. η πρόληψη της κατάστασης NEET (Νέοι εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης και κατάρτισης) μέσω της προώθησης κοινωνικών, κοινωνικών, επικοινωνιακών και διαπολιτισμικών δεξιοτήτων, της ενίσχυσης και της ενδυνάμωσης των παιδιών και των νέων, και τέλος, της καλύτερης διαχείρισης της διαφορετικότητας στην τάξη προς όφελος όλων.
2. η ευαιασθητοποίηση και η κατανόηση των ευρωπαϊκών αξιών και των αρχών της ενότητας και της διαφορετικότητας.
Οι ομάδες-στόχοι του προγράμματος είναι:
• επαγγελματίες της εκπαίδευσης, δηλαδή οι δάσκαλοι και το παιδαγωγικό προσωπικό,
• οι εκπαιδευτικές κοινότητες που εργάζονται με μετανάστες και μειονεκτούντα παιδιά (12-18 ετών),
• οι μαθητές, οι κοινότητές τους και
• οι υπεύθυνοι χάραξης της εκπαιδευτικής πολιτικής για την προώθηση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς τόσο για τους γηγενείς όσο και για τους αλλοδαπούς μαθητές.
Απώτερος σκοπός και κοινή συνισταμένη και των δυο στόχων είναι η ανάπτυξη της αίσθησης του ανήκειν.
Εφαρμογή:
Το πρόγραμμα ARISE στηρίζεται σε μια δυναμική συνεργασία μεταξύ μαθητών γονέων, εκπαιδευτικών, κοινωνικών λειτουργών, ΜΚΟ και του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, με στόχο τη δημιουργία πρακτικών εργαλείων για εκπαιδευτικούς και μαθητές (εγχειρίδιο, πιλοτικό μάθημα, εργαλειοθήκη) έτοιμων να εφαρμοστούν στη σχολική τάξη. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν συνολικά τέσσερις χώρες: η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Φιλανδία. Στο πρόγραμμα θα εμπλακούν άμεσα συνολικά 60-90 εκπαιδευτικοί και 120 μαθητές. Επιπλέον, η επιδραστικότητα του προγράμματος αναμένεται να φτάσει στα 10.000 άτομα μέσω πλατφορμών, διαδικτυακού υλικού και διάχυσης των αποτελεσμάτων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Προβλεπόμενες δράσεις και μεθοδολογία έρευνας:
Tο ARISE έχει διετή διάρκεια ζωής και αναμένεται να ολοκληρωθεί για τις εκπαιδευτικές μονάδες που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα στις αρχές του 2024. Οι σχολικές μονάδες που θα συμμμετέχουν στο πρόγραμμα, θα κληθούν να συμμετέχουν και να συμβάλλουν στις παρακάτω δράσεις οι οποίες παρουσιάζονται στους ακόλουθους έξι άξονες:
Επιτόπια έρευνα πεδίου για τις εμπλεκόμενες σχολικές μονάδες. Ο άξονας αυτός χωρίζεται σε δύο δράσεις:
Read more
1.1.Ταυτοποίηση των εκπαιδευτικών που θα εμπλακούν στο πρόγραμμα και επισκόπηση της δικής τους πραγματικότητας αναφορικά με την ένταξη και την πολιτειότητα των μειονεκτούντων μαθητών. Οι εκπαιδευτικοί μέσω της συμμετοχής τους σε online έρευνα (ερωτηματολόγιο) θα κληθούν να αποτυπώσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην τάξη, τις δεξιότητες που θεωρούν ότι χρειάζεται να αναπτύξουν για την επιτυχή ενσωμάτωση των μειονεκτούντων μαθητών καθώς και τις προτάσεις τους.
1.2.Ταυτοποίηση των μαθητών που θα συμμετέχουν στην έρευνα και επισκόπηση της δικής τους πραγματικότητας αναφορικά με την ένταξη και την πολιτειότητα. Οι μαθητές και οι οικογένειες τους, μέσω συνεντεύξεων, εάν η χρήση γραπτού λόγου δεν είναι εφικτή, θα κληθούν να αποτυπώσουν τις ανάγκες και τις προτάσεις τους αναφορικά με την ένταξη και ενσωμάτωση τους στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Δημιουργία εγχειριδίου και πραγματοποίηση επιμορφωτικού εργαστηρίου για τους εκπαιδευτικούς. Ο άξονας αυτός χωρίζεται σε δύο δράσεις:
Read more
This axis is divided into two actions: 2.1. Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές θα κληθούν να συμβάλλουν, αν το επιθυμούν, στη δημιουργία του εγχειριδίου μέσω της κατάθεσης και συνδημιουργίας προτάσεων, υλικού και δραστηριοτήτων καθώς και να αξιολογήσουν το εγχειρίδιο ως προς την εφαρμοστικότητα και την αποτελεσματικότητά του. Το εγχειρίδιο αυτό θα μεταφραστεί και στις τέσσερις γλώσσες του προγράμματος, και θα περιλαμβάνει καλές πρακτικές και προτάσεις στη θεματική του προγράμματος, που να είναι εύκολα εφαρμόσιμες και προσαρμοστικές στη σχολική τάξη.
2.2. Οι εκπαιδευτικοί θα κληθούν να συμμετέχουν σε διήμερο εργαστήριο που θα πραγματοποιηθεί από τους υπεύθυνους του προγράμματος, σχετικά με την αποτελεσματική ένταξη μειονεκτούντων μαθητών στη σχολική τάξη και τη σχολική ζωή. Στο εργαστήριο αυτό θα ενημερωθούν για τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τους μαθητές και τους γονείς κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δράσης.
Πιλοτική εφαρμογή μαθήματος για την αναπτυξη της πολιτειότητας και της διαπολιτισμικής συνείδησης των μαθητών.
Read more
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, θα δημιουργηθεί από τους εταίρους ένα πιλοτικό μάθημα που θα εστιάζει τόσο στην ανάπτυξη της πολιτειότητας και της διαπολιτισμικής ικανότητας των μαθητών όσο και στις προϋποθέσεις επιτυχούς διαπολιτισμικού διαλόγου μέσα στη σχολική τάξη. Η πιλοτική εφαρμογή θα πραγματοποιηθεί από τους ερευνητές του προγράμματος σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς των εμπλεκόμενων σχολικών μονάδων. Εκπαιδευτικοί και μαθητές θα κληθούν να προσφέρουν ανατροφοδότηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα του μαθήματος. Η αποτελεσματικότητα του μαθήματος θα αξιολογηθεί επίσης μέσω της αποτύπωσης των γνώσεων και των ικανοτήτων των μαθητών σχετικά με τη διαπολιτισμικότητα, πριν και μετά την πιλοτική εφαρμογή του μαθήματος.
Χρήση εργαλειοθήκης και μάθηση μέσω project. Ο άξονας αυτός χωρίζεται σε δύο δράσεις:
Read more
4.1. Οι εκπαιδευτικοί που εμπλέκονται στο πρόγραμμα θα παρακολουθήσουν εργαστήριο σχετικά με την εργαλειοθήκη του προγράμματος για την ανάπτυξη της πολιτειακής ικανότητας των μαθητών και στη συνέχεια σε συνεργασία με τους ερευνητές του προγράμματος θα εφαρμόσουν την εργαλειοθήκη στην τάξη.
4.2. Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της εργαλειοθήκης στην τάξη, οι μαθητές, θα κληθούν, μέσω των παρεχόμενων εργαλείων να λάβουν αποφάσεις, να συλλέξουν και να αναλύσουν πληροφορίες, να επιχειρηματολογήσουν, να καταλήξουν σε συμπεράσματα, κλπ., μέσα από υποθετικά σενάρια ενεργειών από την πραγματική ζωή. Μεταξύ των κυρίων στόχων της εργαλειοθήκης είναι η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και η ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος των μαθητών.
Συνεργασία, δικτύωση και συμμετοχική μάθηση.
Read more
Στόχος της πέμπτης δράσης είναι η δημιουργία δικτύων μεταξύ των μαθητών, των οικογενειών τους, τοπικών φορέων και ειδικών, ώστε να δημιουργηθεί ένα υποστηρικτικό δίκτυο συνεργασίας και συμμετοχικής μάθησης. Οι δράσεις αυτές θα οργανωθούν από τους εμψυχωτές του προγράμματος σε συνεργασία με τους εκπροσώπους της σχολικής μονάδας.
Ανοικτό διαδικτυακό μάθημα για εκπαιδευτικούς
Read more
Οι εμπλεκόμενοι εκπαιδευτικοί θα κληθούν να παρακολουθήσουν το σύντομης διάρκειας ασύγχρονο διαδικτυακό μάθημα στη θεματική του προγράμματος. Στόχος είναι η παροχή ανατροφοδότησης, ώστε το μάθημα να ανταποκρίνεται όσο το δυνατό πληρέστερα στις ανάγκες τους.
Αποτελέσματα και αναμενόμενα οφέλη:
Τα παράγωγα του προγράμματος τα οποία θα δημοσιευτούν στις τέσσερις γλώσσες των εταίρων, και θα αναρτηθούν στον ιστότοπο του προγράμματος, αναμένεται να μπορούν να είναι άμεσα αξιοποιήσιμα, και εφαρμόσιμα σε μια ευρεία γκάμα πληθυσμών με δυσκολίες ένταξης και ενσωμάτωσης στη σχολική τάξη. Επιπλέον, στα κυριότερα αναμενόμενα οφέλη συγκαταλέγονται η έναρξη διαλόγου με τους μαθητές, η αξιοποίηση της εμπειρίας τους για την ανάπτυξη αποτελεσματικών εργαλείων για την ενσωμάτωσή τους, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, η ανάπτυξη του κριτικού και επιχειρηματικού πνεύματος, η ενεργητική μάθηση, καθώς και η ανάπτυξη “μαλακών” δεξιοτήτων (soft skills).
Ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας:
Η διεξαγωγή της έρευνας εναρμονίζεται με τα Άρθρα 3 και 12 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του παιδιού, και σε κάθε στάδιο του προγράμματος διασφαλίζεται η ανωνυμία των συμμετεχόντων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία (Ν. 2472/1997, περί Προστασίας του Ατόμου από την Επεξεργασία Προσωπικών Δεδομένων), και τον Ευρωπαικό Κανονισμό για την Προστασία Γενικών Δεδομένων (GDPR, 2016/679). Παράλληλα, γονείς, κηδεμόνες και μαθητές θα κληθούν να υπογράψουν φόρμες
ενημερωμένης συγκατάθεσης σχετικά με τους στόχους και τις δραστηριότητες του προγράμματος, καθώς και τα δικαιώματά τους κατά τη διάρκεια της συμμετοχής
τους σε αυτό.